"emmeles"
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ - POLITICAL DIALOGUE
 
5 Ιουνίου 2001
ΕΚΔΟΤΗΣ: ΧΡΗΣΤΟΣ Ζ. ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ
 
Η αρμονία του ανθρώπου
Ο τίτλος της ιστοσελίδος είναι εμμελής. Γιατί αυτό, θα διερωτούνται οι περισσότεροι αναγνώστες, όσοι έχουν την περιέργεια και το κουράγιο να μας αναζητήσουν και να μας διαβάσουν. Εμμελές, είναι το ουδέτερο του επιθέτου εμμελής, η οποία είναι σύνθετη λέξη από το ουσιαστικό μέλος, από την οποία παράγεται και η λέξη μελωδία και την πρόθεση εν· σημαίνει αυτόν που έχει την αίσθηση του μέλους, αυτόν που εκφράζει ως ήθος και ως καθημερινή πολιτική πρακτική την αρμονία του μέλους. Η εμμέλεια είναι το ουσιαστικό και εννοεί την ιδιότητα της αισθήσεως της μουσικής αρμονίας, όχι μόνο ως μουσική αλλά και ως πολιτική πρακτική. Δηλαδή, το εμμελές, το ουδέτερον σημαίνει την κατηγορία αυτή της εμμελείας· η ακμή της αμέσου δημοκρατίας, η φιλοσοφία, αλλά κυρίως η τραγωδία ήκμασαν την εποχή της εμμελείας, και για το λόγο αυτό και η τραγική όρχησις ελέγετο εμμελής όρχησις.
 
Το δικαίωμα του λόγου

Στη δημοκρατία βασικός θεσμός είναι η ισηγορία, το δικαίωμα του λόγου· οποιοσδήποτε έχει το δικαίωμα να εκφράσει την άποψή του, αλλά και έχει την υποχρέωση να υποστεί την κριτική για την άποψή του αυτή. Η ισηγορία, είναι η μετά παρρησίας έκφρασις του λόγου, η διατύπωσίς του στην Αγορά και όχι ιδιωτικώς· στην  τυραννία δεν διώκεται η ισηγορία, διότι δεν αναγνωρίζεται ως θεσμός· διώκεται η σκέψις, η οποία διατυπώνεται σε κλειστό ιδιωτικό κύκλο. Όχι, φυσικά ατομικώς· δεν έχει εφευρεθεί ακόμη ο τρόπος να μας διαβάζουν τη σκέψη. Κάποιοι βιομήχανοι εδείπνησαν με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως, σε εστιατόριο πολυτελούς ξενοδοχείου· ο δείπνος απεκλήθη μυστικός -όλα γίνονται επειδή θέλουν να μας αλλάξουν τη γλώσσα, να χάσουν οι λέξεις το νόημά τους- και κάποιες απόψεις χαρακτηρίστηκαν συνωμοσία κατά του πρωθυπουργού. Δηλαδή δεν έχουν το δικαίωμα του λόγου όλοι οι Έλληνες; Αιδώς Αργείοι!

 
Η ατολμία
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως αποφεύγει να απαντήσει στην πόλωση που καλλιεργεί η κυβέρνηση. Ίσως αυτή να είναι η σωστή τακτική· άν απαντήσει στον ίδιο τόνο, θα κατρακυλήσει η πολιτική ζωή στην παρελθοντολογία. Αλλά, κάπου υπάρχουν και τα όρια της δημοκρατίας· η απάντηση στην υποτιθέμενη συνωμοσία του μυστικού δείπνου με τους  βιομηχάνους, υπερβαίνει κατά πολύ το όρια ανοχής της δημοκρατίας. Ο κ. Κ. Καραμανλής έχει βαρύτατη ευθύνη για την ανοχή αυτή· η απάντηση δεν δίδεται πάντα στον ίδιο εκρηκτικό τόνο, στην πόλωση: Η δημοκρατία παρέχει πληθώρα τρόπων και επιλογών· το γεγονός είναι ότι παρουσιάζεται ανοχή σε φαινόμενα ολοκληρωτικής νοοτροπίας. Έχει δευτερεύουσα σημασία το άν την αποδέχεται ο κόσμος η όχι· είναι δεδομένο ότι δεν το αποδέχεται. Και το άν προβάλλεται, αυτό γίνεται επειδή η κυβέρνηση ασκεί απόλυτο έλεγχο στον τύπο. Αλλά, μήπως ο κ. Καραμανλής αρέσκεται σε αυτά με υστερόβουλες σκέχψεις; 
 
Η διχοτόμηση
Η Τουρκία, το κλειστό κύκλωμα της εξουσίας στην ¶γκυρα, φαίνεται ότι έχει καταλήξει στις οριστικές της αποφάσεις· στα ελληνοτουρκικά, Αιγαίο και Κύπρος, η όξυνση και η διατήρηση της εντάσεως είναι η επιλογή της. Οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας για την επιβολή της διχοτομήσεως, αν γίνει η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση –το οποίο είναι δεδομένο όσο ο,τιδήποτε άλλο, αφού ήδη έχει περάσει με άριστα τις εξετάσεις-, είναι το ένα, η συνέχιση των διεκδικήσεων στο Αιγαίο είναι τοδεύτερο. Ακόμη και ο ευρωπαϊστής αντιπρόεδρος της  κ. Μ. Γιλμάζ, ακολουθεί την ίδια τακτική με την πρόσφατη επίσκεψή του στα κατεχόμενα· μόνο το δικό μας υπουργείο Εξωτερικών τα αγνοεί αυτά, ή κάνει πώς τα αγνοεί. Έτσι χωρίς κανένα απολύτως λόγο, αποδεχόμενο τα τετελεσμένα.
 
Η τραγωδία
Η αυτοκτονία του νεαρού Παλαιστινίου, μαζί με δύο δεκάδες περίπου άλλων νεαρών Ισραηλινών στην παραλία του Τελ Αβίβ έδειξε το μέγεθος της συμφοράς που πλήττει την περιοχή· η βία οδηγεί στην κλιμάκωση της βίας, χωρίς τέλος και χωρίς αποτέλεσμα. Το μόνο αποτέλεσμα είναι ο πολλαπλασιασμός των νεκρών και η απογοήτευση της συμφοράς· η τραγωδία τερματίζεται μόνο με την κατά πρόσωπο αντιμετώπιση της κρίσεως. Ακόμη και ο ακραίος Ισραηλινός πρωθυπουργός, ο πρωταίτιος της τωρινής συμφοράς, είναι η πρώτη φορά που τα έχασε· η ευθύνη όλων, των αμέσως εμπλεκομένων και των «φίλων» τους, είναι τεραστία. Προ παντός οι Αμερικανοί είναι υποχρεωμένοι να ενσκήψουν στο πρόβλημα και να συγκρατήσουν τους Ιουδαίους· διαφορετικά, αυτό που θα ακολουθήσει, θα είναι πολύ χειρότερο από όσα έχουμε δει. Η κάθαρση είναι χειρότερη.
 
Ο Εκπρέπης
Ο πρώτος μουσικός που άλλαξε τον ρυθμό της μουσικής και τον έκανε μαλθακώτερον είναι ο Λέσβιος Φρύνις, ο οποίος έζησε τον πέμπτο αιώνα· στην κιθάρα με τις επτά χορδές προσέθεσε δύο ακόμη και έτσι ο ρυθμός έγινε πιο μαλακός, πιο απλοϊκός. Όταν κάποτε πήγε στη Σπάρτη, προς το τέλος του αιώνος, ο έφορος Εκπρεπής, με ένα ψαλίδι του έκοψε τις δύο χορδές και τον διέταξε να παίξει, λέγοντας: «μη κακούργει την μουσικήν»· μην εγκληματείς εις βάρος της μουσικής. Η Σπάρτη στην οποία αρχικώς καλλιεργήθηκε το πολιτικό ήθος της μουσικής, με τους Τέρπανδρο, Αλκαίο, Φερεκύδη, Αλκμάνα ήταν η πόλις που αντιτάχθηκε στις τυραννίες και με τη βοηθεία της απηλλάγησαν τον έκτο αιώνα οι περισσότερες πόλεις από τους τυράννους τους· διατηρούσε πιο ισχυρή την παράδοση του πολιτικού ήθους. Φυσικά η μαλθακότης του Φρύνιδος δεν συγκρίνεται με το κεκλασμένον και άγριον της ροκ μουσικής.
 
Οι εξετάσεις
¶ν συναγάγει κανείς κάποιο συμπέρασμα από τις εξετάσεις των παιδιών στο μάθημα των αρχαίων, αυτό είναι ότι το υπουργείο Παιδείας, στην πράξη, είναι υπηρέτης των φροντιστηρίων· είκοσι χρόνια πριν, το, αλήστου μνήμης, ΠΑΣΟΚ κέρδισε την εξουσία με υψηλό ποσοστό, με το σύνθημα της καταργήσεως της παραπαιδείας και της εισόδου όλων των παιδιών στο Πανεπιστήμιο. Στις μέρες μας, το δεύτερο επετεύχθη, επειδή ευνόησε, με την όλη του προπαγάνδα και τα μέτρα που έλαβε, την υπογεννητικότητα, ενώ το πρώτο αγωνίζεται ακόμη να το επιβάλλει· ναι μεν, τα δημόσια σχολεία, υπάρχουν ακόμη, λειτουργούν υποτυπωδώς, αλλά η ζωή τους οδηγείται προς το τέλος της. Δεν είναι μόνο η παραμέληση, συστηματική και προμελετημένη επί εικοσαετίαν, είναι και η σκανδαλώδης εύνοια των φροντιστηρίων, εντός και εκτός των σχολείων· αυτά συμπληρώνονται και με τα «αντίστοιχα» βιβλία, τα οποία παραπέμπουν στα φορντιστήρια. Την σύνθεση και την δημιουργικότητα καταπολεμούν μανιωδώς.
 
Δυστοκία
Όταν πριν από λίγες εβδομάδες έγινε η περίφημη σύσκεψη πάνω στα Δολιανά και αποφασίστηκε η πόλωση, ο πρωθυπουργός και ο επικοινωνιάρχης του είχαν πιστέψει ότι θα μπορούσαν με την πόλωση να αλλάξουν το πολιτικό κλίμα· η συζήτηση σε επίπεδο αρχηγών στη Βουλή και η εμφάνιση του πρωθυπουργού στο συνέδριο της νεολαίας, έπεισαν τους πάντες -ακόμη και τους παροικούντας το Μέγαρο Μαξίμου- ότι δεν αποδίδει η πολιτική αυτή. Ο κ. Κ. Λαλιώτης, μάλιστα, την  αποκήρυξε και δημοσίως· προχθές επανήλθε με δριμύτερο ύφος. Ο λόγος ήταν προφανής· ακόμη και στην Κεντρική Επιτροπή τα πυρά ερίπτοντο ομαδόν και η αίσθηση ότι ο πρωθυπουργός δεν είχε μάθει καλά το μάθημά του στο Εκτελεστικό Γραφείο ήταν διάχυτη. Έπρεπε να βρουν τρόπο διαφυγής· πάσχουν από δυστοκία οι άνθρωποι. Έτσι κατέφυγαν στα αυτονόητα: ότι οι βιομήχανοι είναι με τη Νέα Δημοκρατία. Όσοι βιομήχανοι λένε ότι είναι σοσιαλιστές, λένε ψέμματα. 
 
Ο τιμητής
Πάλι το ρόλο του τιμητού των άλλων στην πολιτική ζωή ανέλαβε ο πρόεδρος της Βουλής. Οπωσδήποτε στο πολίτευμα είναι ο τρίτος τη τάξει· το να χρησιμοποιεί, όμως, τη θέση αυτή για κυβερνητική προπαγάνδα, αυτό δεν αρμόζει προς τους δημοκρατικούς θεσμούς. Το να κατηγορεί τους βιομηχάνους ή όποιους άλλους, στο ίδιο μήκος κύματος με τον πρωθυπουργό του, αυτό σημαίνει ότι υπονομεύει ο ίδιος το συνταγματικό του ρόλο· το Σύνταγμά μας, η ένταξή μας στην ΟΝΕ προβλέπουν θεσμικό ρόλο στους βιομηχάνους, σε όλες τις παραγωγικές τάξεις. ¶λλωστε δεν είπαν περισσότερα από όσα είπαν οι εκπρόσωποι των εργατών· οπωσδήποτε είπαν λιγότερα. Το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι οι κρατικοδίαιτοι και τα τρωκτικά του δημοσίου, τους οποίους θρέφει η κυβέρνηση· είναι τα εκατό, όχι περισσότερα, φυσικά πρόσωπα που υπεξαίρεσαν, μέσω του χρηματιστηρίου, μερικές δεκάδες τρισεκατομμύρια. Προς την αποκάλυψη αυτών να πιέσει ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου.
 
Το περιβάλλον
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζωρτζ Μπους έδειξε το ενδιαφέρον του για την προστασία του περιβάλλοντος με τη λήψη μέτρων για το παραδοσιακό δάσος με τα αιωνόβια δένδρα σεγκόγια της Καλιφορνίας· είναι θετική η στάση, αλλά δεν παύει να αποτελεί προπαγανδιστικό μέτρο, για να δικαιολογήσει την άρνησή του του να επικυρώσει τη Σύμβαση του Κυότο για την προστασία της ατμοσφαίρας από το διοιξείδιου του άνθρακος. Η αμερικανική κυβέρνηση γνωρίζει πάρα πολύ καλά το ποιό είναι το πρόβλημα και γνωρίζει ακόμη καλύτερα τα ποια πρέπει να είναι τα μέτρα· δεν έχει όμως την  τόλμη να έρθει σε ρήξη με το σύστημα εξουσίας της χώρας της.
 
Σαν παραμύθι
¶ν ρωτήσει κάποιος έναν Έλληνα κάτω των σαράντα, τουλάχιστον, ετών τί είναι ο βασιληάς, θα απαντήσει κάτι από τα παραμύθια· μόνο όσοι είναι άνω των πενήντα ετών έχουν κάποιες προσωπικές εμπειρίες από τη βασιλική εξουσία. Ο άνθρωπος, από την ίδια του τη φύση, αντιδρά στις πολιτικές εξελίξεις με τις εμπειρίες του περισσότερο και πολύ λιγότερο με την λογική του. Έτσι και η συνεχής αναφορά από την κυβερνητική προπαγάνδα στον τέως βασιλέα και στα προβλήματα που έχει προκαλέσει στον τόπο, πέφτει στο κενό· ελάχιστοι Έλληνες, και αυτοί ηλικωμένοι, ασχολούνται με το απώτερο αυτό παρελθόν. Μόνο τα έντυπα που χρησιμοποιούνται εκτίθενται. Δεν πείθουν.
 
 
Ο διάλογος
Ο τύπος στην εποχή μας, έντυπος και ηλεκτρονικός έχει πάρει άλλη μορφή, με τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, με τα μεγάλα συμφέροντα και τις τεράστιες δαπάνες για την λειτουργία οποιουδήποτε μέσου. Η επανασταση, όμως, της πληροφορικης και τα διαδίκτυα προσφέρουν και κάτι άλλο: την δυνατότητα κάποιου να χρησιμοποιήσει τη νέα τεχνική και να έρθει σε επαφή με άλλους, με τους συμπολίτες του, με τους συνανθρώπους του, με σκοπό να ανταλλάξει απόψεις. Απευθύνεται το "Εμμελές" προς εκείνους που αισθάνονται την ανάγκη του διαλόγου, της ανταλλαγής απόψεων, της συζητήσεως, όσοι παίζοντας στο διαδίκτυο μας συναντήσουν, διαβάσουν κάτι, προβληματιστούν για κάτι άλλο, έχουν κάτι να συμπληρώσουν, να προσθέσουν. Χαρά μας ο διάλογος αυτός, ο ήρεμος και δημιουργικός διάλογος, για τα τόσα που μας απασχολούν, τα σοβαρά και τα αμελητέα, τα πιο όμορφα ίσως.
Αυτή είναι η ισηγορία, αυτή είναι η θετικη πλευρά της νέας τεχνολογίας, η οποία διευκολύνει κυρίως τα μεγάλα και οργανωμένα συμφέροντα, με τις τηλεοράσεις, τα ραδιόφωνα, τις εφημερίδες και τα περιοδικά.
Εμείς δεν έχουμε τίποτε· μια μικρή σελίδα στο διαδίκτυο και την καλή μας διάθεση. Ελπίδα μας η ανταπόκριση, ο διάλογος. Διότι η νέα τεχνολογία έχει και αυτό το πλεονέκτημα, του αμέσου και ζωντανού διαλόγου· με ένα κλίκ και ανοίγεις τη σελίδα, με ένα άλλο στέλνεις την άποψή σου, τη διαβάζει ο άλλος. Ελάχιστα μέσα χρειάζονται. Ένα απαιτείται, η άσκησή μας και πάλι στον ήρεμο και ζωντανό λόγο, στην ισηγορία. Είναι λίγο δύσκολο στα πρώτα βήματα, αλλά η κατάκτησή του μας προσφέρει έναν άλλον κόσμο, τον κόσμο της εποχής μας.
 
Το "Εμμελές", καθημερινή εφημερίδα πολιτικού σχολιασμού, κυκλοφορεί από τη Δευτέρα έως και την Παρασκευή. Το Σαββατοκύριακο είναι δικό σας
 
Παρακαλούνται όσοι από τους αναγνώστες κοπιάσουν μπροστά σε αυτή τη σελίδα και έχουν την καλή διάθεση να συμμετάσχουν στο διάλογο, οι συνεργασίες που θα στέλνουν να τηρούν με θρησκευτική ευλάβεια τη σελιδοποίηση. Ήτοι να είναι μεγέθους 200, 140, 120 και 90 περίπου λέξεων. Θα μας διευκολύνετε πάρα πολύ στη σελιδοποίηση και θα μας απαλλάξετε από το ανίερο καθήκον της περικοπής των κειμένων. Ευχαριστούμε.
Μπορείτε να στείλετε τις συνεργασίες σας στην ηλεκτρονική διεύθυνση: emmeles@emmeles.gr & karanikas@emmeles.gr