"emmeles"
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ - POLITICAL DIALOGUE
 
3 Μαϊου 2001
ΕΚΔΟΤΗΣ: ΧΡΗΣΤΟΣ Ζ. ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ
 
Η αρμονία του ανθρώπου
Ο τίτλος της ιστοσελίδος είναι εμμελής. Γιατί αυτό, θα διερωτούνται οι περισσότεροι αναγνώστες, όσοι έχουν την περιέργεια και το κουράγιο να μας αναζητήσουν και να μας διαβάσουν. Εμμελές, είναι το ουδέτερο του επιθέτου εμμελής, η οποία είναι σύνθετη λέξη από το ουσιαστικό μέλος, από την οποία παράγεται και η λέξη μελωδία και την πρόθεση εν· σημαίνει αυτόν που έχει την αίσθηση του μέλους, αυτόν που εκφράζει ως ήθος και ως καθημερινή πολιτική πρακτική την αρμονία του μέλους. Η εμμέλεια είναι το ουσιαστικό και εννοεί την ιδιότητα της αισθήσεως της μουσικής αρμονίας, όχι μόνο ως μουσική αλλά και ως πολιτική πρακτική. Δηλαδή, το εμμελές, το ουδέτερον σημαίνει την κατηγορία αυτή της εμμελείας· η ακμή της αμέσου δημοκρατίας, η φιλοσοφία, αλλά κυρίως η τραγωδία ήκμασαν την εποχή της εμμελείας, και για το λόγο αυτό και η τραγική όρχησις ελέγετο εμμελής όρχησις.
 
Οι ακρότητες
Στη Θεσσαλονίκη, κάποιοι ακραίοι νεαροί έκαψαν τα πάντα στο κέντρο της πόλεως προχθές το βράδυ, τα αίτια απροσδιόριστα, η αφορμή, το ασφαλιστικό, η Πρωτομαγιά· η ύπαρξη των περιθωριακών ομάδων νεαρών είναι πάντα υγιές φαινόμενο σε κάθε κοινωνία, ανεξαρτήτως των μορφών με τις οποίες εκδηλώνουν την αντίθεσή τους στο υφιστάμενο σύστημα. Φυσικά, όταν οι εκδηλώσεις υπερβαίνουν τα όρια ανοχής, αναλαμβάνουν και τις ευθύνες των υπρβολών τους, και δεν κλαψορίζουν· όταν, όμως, οι ακρότητες συνοδεύονται από υπόπτους εθισμούς και τις παρεπόμενες διασυνδέσεις, όπως είναι η χρήση ναρκωτικών, τότε η ανοχή της κοινωνίας είναι υπό όρους· είναι διασυνδέσεις, όχι μόνο επικίνδυνες για την υγεία των παιδιών αλλά και για την εθνική ασφάλεια, όταν είναι γνωστό πλέον το πώς δρουν τα μεγάλα συμφέροντα των ναρκωτικών και των ανθρώπων τους. Στα Βαλκάνια τα έχουμε ζήσει αρκετά έντονα την τελευταία δεκαετία· δεν χρειάζεται πρόσθετος σχολιασμός.
 
Τα χρεωστούμενα
Παρά τα προηγούμενα συγχαρητήρια για τη στάση των συνδικαλιστών απέναντι στο ασφαλιστικό, κάτι αλλάζει στην τακτική τους· το ελληνικό δημόσιο οφείλει στα ταμεία των ασφαλισμένων τα κονδύλια από δύο πηγές: η πρώτη είναι η διατήρηση των αποθεματικών σε ατόκους λογαριασμούς από το 1981, όταν έπρεπε να αποδεσμευθούν στα πλαίσια του κοινοτικού κεκτημενου, λόγω της εντάξεως στην Κοινή Αγορά. Η δεύτερη, αφορά τα ποσά που έχασαν, επειδή η κυβέρνηση υποχρέωσε τα ταμεία να τοποθετήσουν τα αποθεματικά τους προεκλογικά στο χρηματιστήριο· κέρδισε, αν κέρδισε τις εκλογές η κυβέρνηση, πολλοί συνδικαλιστές εξελέγησαν στο Κοινοβούλιο, αλλά τα αποθεματικά τί έγιναν; Τα ποσά αμφοτέρων μπορούν να τα κερδίσουν τα ασφαλιστικά ταμεία, αν προσφύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Γιατί αδρανούν; Για την πρώτη κατηγορία η επιστροφή είναι υποχρεωτική, επειδή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ισχύει το τριμερές σύστημα και τα συνδικάτα είναι ελεύθερα. Για τη δεύτερη υπάρχουν και ποινικές ευθύνες
 
Ο δρόμος του
Όταν δύο μέρες πριν ο πρώην υπουργός κ. Θ. Πάγκαλος έθετε θέμα ηγεσίας στην κυβερνητική παράταξη, πολλοί πίστευαν ότι αυτό ήταν κάποια ακραία έκφρασή του· όταν άρχισε η συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδος με την ομιλία του πρωθυπουργού κ. Κ. Σημίτη, οι περισσότεροι βουλευτές πίστεψαν ότι ο ευτραφής βουλευτής Αττικής είχε και πάλι δίκαιο. Το πρόβλημα με το ασφαλιστικό ήταν η σταγόνα που ξεχύλισε το ποτήρι στην κυβερνητική παράταξη· οι χειρισμοί με τις προτάσεις για τη λύση του ασφαλιστικού προβλήματος αποκάλυψαν την ολοκληρωτική νοοτροπία στην κυβέρνηση και την πολιτική ευθύνη των υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εργασίας αλλά και προσωπικά του κ. Σημίτη. Ελάχιστες φορές στη νεώτερη ιστορία του τόπου είχαν εκδηλωθεί παρόμοιες εκδηλώσεις απειθαρχίας και αμφισβητήσεως του πρωθυπουργού και αρχηγού του κόμματος· οι βουλευτές εκφράστηκαν με τον τρόπο αυτό, επειδή η ίδια άποψη επικρατεί και στα κομματικά στελέχη, παλιότερα και νεώτερα. Παρόμοιο χάσμα δεν καλύπτεται με ευχολόγια και με φραστικές διατυπώσεις· είναι χάσμα πολιτικό και εκφράζει το βαθύτερο κενό που υπάρχει ανάμεσα στην πολιτική δύναμη και στον κόσμο ο οποίος την εξέλεξε. Ο πρωθυπουργός δεν διαθέτει πλέον ούτε την κάλυψη ούτε καν την ανοχή του κόσμου του ΠΑΣΟΚ. Είναι κάτι άλλο και πρέπει να αναζητήσει το δικό του δρόμο…
 
Η ανοχή
Με την ευκαιρία της επισκέψεως του πάπα, αξίζουν τον κόπο κάποια ιστορικά στοιχεία, για να θυμούνται οι νεώτεροι το τί έχει περάσει αυτός ο τόπος· τα σχόλια θα τα πάρουμε από δυτικό ιστορικό, από τον κ. Donald M. Nicol του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και το βιβλίο του, "Οι τελευταίοι αιώνες του Βυζαντίου"… "Η επάνοδος της παλινορθωμένης Βυζαντινής αυτοκρατορίας, γράφει για την ανάκτηση της Πόλης το 1261 από τον αυτοκράτορα της Νικαίας, δεν σφραγίστηκε, όπως εκείνη της Λατινικής αυτοκρατορίας, το 1204, με κανένα όργιο αιματοχυσίας και βίας… Η Κωνσταντινούπολη ήταν μία ερειπωμένη και κατεστραμμένη πόλη… παρείχε αίσθηση, όχι μόνο φτώχειας και παραμελήσεως, αλλά και αίσθημα κενού… Δεν υπήρξε μισαλλόδοξη καταδίωξη των δυτικών που παρέμειναν στην πόλη και σύντομα μπόρεσαν να βγουν από τις κρύπτες τους και να πάνε στις δουλειές τους ανενόχλητοι". Την ίδια εποχή στις φραγκοκρατούμενες περιοχές τα ελληνικά σχολεία παρέμειναν κλειστά.
 
Οι διεθνείς σχέσεις

Ο Αμερικανός πρόεδρος κ. Τζ. Μπους ανακοίνωσε τη μείωση των αποθεμάτων πυραυλικών συστημάτων της χώρας μας και το σεβασμό της Συνθήκης του 1972 για τον περιορισμό των πυρηνικών όπλων· προχώρησε, μάλιστα, και στην ενημέρωση τηλεφωνικώς του Ρώσσου προέδρου και των Ευρωπαίων ηγετών για την απόφασή του αυτή. Αλλά, το σύστημα της αντιβαλλιστικής αμύνης, το γνωστό ως πόλεμος των άστρων, παραμένει· το δίλημμα είναι πολύ δύσκολο για τον νέο πρόεδρο. Αν αναβάλλει την εφαρμογή του συστήματος, όπως έκανε ο προκάτοχός του, τότε κινδυνεύει η εξουσία του· ιδιαιτέρως σε περίοδο υφέσεως το σύστημα θα προσφέρει τόνωση της αμερικανικής οικονομίας. Το πιο σοβαρό, όμως, είναι άλλο: η παραγωγή οπλικών συστημάτων είναι η κινητήριος δύναμις της αμερικανικής οικονομίας και τα συμφέροντά της ανέδειξαν το νέο πρόεδρο· απέναντί τους είναι ανίσχυρος. Όσο για τις επιπλοκές στις διεθνείς σχέσεις; Αυτό έχει δευτερεύουσα σημασία. Πλανητάρχης είναι ο πρόεδρος!

 
Η φυγή
Αν υπάρχει μία λέξη η οποία μπορεί να χαρακτηρίσει τη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδος του κυβερνώντος κόμματος, αυτή είναι η λέξη φυγή των βουλευτών· οι περισσότεροι βουλευτές άκουσαν την ομιλία του προέδρου τους και έφυγαν, περήφανα και προκλητικά μπροστά στα μάτια του προέδρου τους. Έμειναν σχεδόν μόνο όσοι ήθελαν να μιλήσουν -υπήρχαν μάλιστα στιγμές που οι δημοσιογράφοι και οι παρατρεχάμενοι που παρακολουθούσαν ήταν σχεδόν περισσότεροι από τους βουλευτές- και μερικοί άλλοι, όχι περισσότεροι από τους μισούς· όσοι μιλούσαν, επέκριναν με αυστηρό τόνο και σκληρές εκφράσεις τον πρωθυπουργό και τους υπουργούς του και αποχωρούσαν. Έφευγαν, τίποτε δεν τους κρατούσε. Η φυγή, φαινόταν, δεν ήταν σχεδιασμένη, αλλά τυχαία. Αυτή είναι η πολιτική της σημασία, ο αυθόρμητος τρόπος εκφράσεώς της.
 
"Πήραν τα βουνά"

Οι περισσότεροι κυβερνητικοί βουλευτές που αποχωρούσαν από τη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδος των δεν ήταν καθόλου φειδωλοί στις δηλώσεις τους: "Πού πάτε και φεύγετε;" ρώτησαν τον προσεκτικό στις δηλώσεις του κ. Καρ. Παπούλια. "Πήραμε τα βουνά", απάντησε, εννοώντας τη γνωστή φράση των Ηπειρωτών ότι παίρναν τα βουνά, όταν τα πράγματα γίνονταν πολύ δύσκολα, όταν, κατά την εποχή της σκλαβιάς, έπεφταν οι Τούρκοι ή και οι άλλοι βάρβαροι στις πεδιάδες. Στα βουνά έβρισκαν τις ελεύθερες περιοχές, σηκώναν το δικό τους μπαϊράκι· δηλαδή, είναι ο δρόμος της ελευθερίας… Αλλά, και ο άλλοτε στενός πολιτικός σύμβουλος του πρωθυπουργού, όταν ρωτήθηκε γιατί φεύγει, είπε: "Μα, θα γυρίσω. Έπειτα δεν γίνεται και τίποτε σοβαρό". Δηλαδή, όσα λέγονταν στην Κοινοβουλευτική Ομάδα δεν ήταν σοβαρά!

 
Η γλώσσα μας

Η επανάσταση της πληροφορικής και των διαδικτύων έχουν φέρει επανάσταση στην κοινωνία και οικονομία, στον τρόπο σκέψεως των ανθρώπων· για πρώτη φορά στα νεώτερα χρόνια ο άνθρωπος καλείται, μέσα από την πρόκληση της της παραγωγής, να εκφράζει συνεχώς τη δημιουργικότητά του, την ικανότητά του συνθέσεως, όχι τη δυνατότητα προσαρμογής προς το επιλεγμένα πρότυπα. Είναι η πρώτη φορά που ο άνθρωπος αντιμετωπίζει την πρόκληση του τρόπου της σκέψεώς του, του λόγου του, της γλώσσης του· αυτό είναι κοινό μυστικό στις εταιρείες παραγωγής λογισμικού. Μόνο οι καθηγητές μας γλωσσολογίας το αγνοούν· επιμένουν να δεσμεύουν την ελληνική γλώσσα σε πρότυπα. Την αρμονία της ελληνικής, την προσωδία και την εμμέλειά της πολύ περισσότερο, την αγνοούν. Την ανάδειξη δούλων επιδιώκουν και όχι ελευθέρων πολιτών.

 
Ο πατριάρχης
Όταν ο Οικουμενικός Πατριάρχης επισκέπτεται τη χώρα μας κερδίζει τους πάντες με τον ήπιο, γλαφυρό και μεστό λόγο του· η πρόσφατη επίσκεψή του σε μητροπόλεις της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης του παρέχει τη δυνατότητα της αμέσου επικοινωνίας με το ποίμνιό του ως επισκόπου της πρωτοθρόνου εκκλησίας μας. Οι σχέσεις του Ορθοδόξου με τον Θεό είναι σχέσεις πίστεως αλλά και μουσικής αρμονίας· "δια της ευρυθμίας και ευτονίας της ελληνικής" κατεπολεμήθησαν αι αιρέσεις, γράφει ο μέγας διδάσκαλος του γένους, θεολόγος, φιλόσοφος και γλωσσολόγος -κατά τα σημερινά μέτρα- Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων στο βιβλίο του "Περί της Γνησίας προφοράς της ελληνικής γλώσσης".
 
 
Ο διάλογος
Ο τύπος στην εποχή μας, έντυπος και ηλεκτρονικός έχει πάρει άλλη μορφή, με τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, με τα μεγάλα συμφέροντα και τις τεράστιες δαπάνες για την λειτουργία οποιουδήποτε μέσου. Η επανασταση, όμως, της πληροφορικης και τα διαδίκτυα προσφέρουν και κάτι άλλο: την δυνατότητα κάποιου να χρησιμοποιήσει τη νέα τεχνική και να έρθει σε επαφή με άλλους, με τους συμπολίτες του, με τους συνανθρώπους του, με σκοπό να ανταλλάξει απόψεις. Απευθύνεται το "Εμμελές" προς εκείνους που αισθάνονται την ανάγκη του διαλόγου, της ανταλλαγής απόψεων, της συζητήσεως, όσοι παίζοντας στο διαδίκτυο μας συναντήσουν, διαβάσουν κάτι, προβληματιστούν για κάτι άλλο, έχουν κάτι να συμπληρώσουν, να προσθέσουν. Χαρά μας ο διάλογος αυτός, ο ήρεμος και δημιουργικός διάλογος, για τα τόσα που μας απασχολούν, τα σοβαρά και τα αμελητέα, τα πιο όμορφα ίσως.
Αυτή είναι η ισηγορία, αυτή είναι η θετικη πλευρά της νέας τεχνολογίας, η οποία διευκολύνει κυρίως τα μεγάλα και οργανωμένα συμφέροντα, με τις τηλεοράσεις, τα ραδιόφωνα, τις εφημερίδες και τα περιοδικά.
Εμείς δεν έχουμε τίποτε· μια μικρή σελίδα στο διαδίκτυο και την καλή μας διάθεση. Ελπίδα μας η ανταπόκριση, ο διάλογος. Διότι η νέα τεχνολογία έχει και αυτό το πλεονέκτημα, του αμέσου και ζωντανού διαλόγου· με ένα κλίκ και ανοίγεις τη σελίδα, με ένα άλλο στέλνεις την άποψή σου, τη διαβάζει ο άλλος. Ελάχιστα μέσα χρειάζονται. Ένα απαιτείται, η άσκησή μας και πάλι στον ήρεμο και ζωντανό λόγο, στην ισηγορία. Είναι λίγο δύσκολο στα πρώτα βήματα, αλλά η κατάκτησή του μας προσφέρει έναν άλλον κόσμο, τον κόσμο της εποχής μας.
 
Το "Εμμελές", καθημερινή εφημερίδα πολιτικού σχολιασμού, κυκλοφορεί από τη Δευτέρα έως και την Παρασκευή. Το Σαββατοκύριακο είναι δικό σας
 
Παρακαλούνται όσοι από τους αναγνώστες κοπιάσουν μπροστά σε αυτή τη σελίδα και έχουν την καλή διάθεση να συμμετάσχουν στο διάλογο, οι συνεργασίες που θα στέλνουν να τηρούν με θρησκευτική ευλάβεια τη σελιδοποίηση. Ήτοι να είναι μεγέθους 200, 140, 120 και 90 περίπου λέξεων. Θα μας διευκολύνετε πάρα πολύ στη σελιδοποίηση και θα μας απαλλάξετε από το ανίερο καθήκον της περικοπής των κειμένων. Ευχαριστούμε.
Μπορείτε να στείλετε τις συνεργασίες σας στην ηλεκτρονική διεύθυνση: emmeles@emmeles.gr & karanikas@emmeles.gr