Ὁρῶσα τοὺς μὲν βαρβάρους

Ἡ ἀξιοποίηση τῶν δώρων τῆς θεᾶς Δήμητρας, μὲ τὴν καλλιέργεια τῶν δημητριακῶν καὶ τὸν ἔλεγχο τῶν δυνάμεων τῆς φύσεως, ἐπέτρεψε στοὺς Ἀθηναίους καὶ στοὺς Ἕλληνες τὴν μετάβασή τους στὴν περίοδο τοῦ πολιτισμοῦ∙ ἔτσι ἦταν ἕτοιμοι γιὰ τὴν ἀντιμετώπιση τῶν ἐπιδρομῶν τῶν βαρβάρων ποὺ ἀκολούθησαν. «Περὶ μὲν οὖν τοῦ μεγίστου τῶν εὐεργετημάτων καὶ πρώτου γενομένου καὶ κοινοτάτου ταῦτ’ εἰπεῖν ἔχομεν»∙ γιὰ τὸ μεγαλύτερο μὲν λοιπὸν καὶ τὸ πρῶτο ἀπ’ τὰ εὐεργετήματα καὶ κοινοῦ αὐτοῦ σὲ ὅλους αὐτὰ ἔχουμε νὰ ποῦμε. «Περὶ δὲ τοὺς αὐτοὺς χρόνους ὁρῶσα τοὺς μὲν βαρβάρους τὴν πλείστην τῆς χώρας κατέχοντας»∙ περίπου τὸν ἴδιο καιρὸ βλέποντας ἡ πόλη τοὺς μὲν βαρβάρους νὰ κατέχουν τὸ μεγαλύτερο μέρος τῆς χώρας. Εἶχαν πλήρη συναίσθηση τῆς ἑνότητος τοῦ Ἑλληνισμοῦ, παρὰ τὴν αὐτονομία ἑκάστης πόλεως∙ ἡ αἴσθηση τῆς ἑνότητος μᾶς ἐπέτρεψε ὡς Ἕλληνες τὴν ἐπιβίωσή μας ἐπὶ χιλιάδες χρόνια.