Στὴν ἀπόλυτη δικαίωση τῆς σάτιρας κατὰ τοῦ Ταχὶπ Ἐρντογὰν προέβη ἡ Ἀγκέλα Μέρκελ, δηλώνοντας ὅτι ἡ κριτικὴ πρὸς τὴν ἐξουσία εἶναι ἐλεύθερη στὴν Γερμανία, ἐνῶ ἡ κυβέρνησή της διέθεσε ἀστυνομικὴ φρουρὰ στὸ Γιὰν Μπόμερμαν∙ ὁ Τοῦρκος πρόεδρος εἶχε κάνει διάβημα στὸ Βερολίνο καὶ εἶχε ζητήσει τὴν ἀπαγόρευση τῆς διακωμωδήσεως τοῦ προσώπου του, ἀλλὰ ἡ ἀπάντηση ἦταν σκληρή. Ἡ καγκελάριος προσθέτως μάλιστα ζήτησε ἀπ’ τὴν Ἄγκυρα τὴν ἄμεση καὶ πλήρη συμμόρφωσή της πρὸς τὴν πρόσφατη συμφωνία γιὰ τὸ προσφυγικό, ἂν καὶ ἔχουν μειωθεῖ σημαντικὰ οἱ ἀφίξεις στὰ ἑλληνικὰ νησιά, ἴσως καὶ γιὰ τὸ λόγο ὅτι εἶναι κλειστὰ τὰ ἑλληνικὰ σύνορα καὶ ὅσοι ἔρχονται ἐγκλωβίζονται στοὺς καταυλισμούς∙ πάντως οἱ δουλέμποροι ἀναζητοῦν νέους δρόμους καὶ αὐξήθηκαν αἰσθητὰ οἱ πλόες ἀπ’ εὐθείας πρὸς τὴν Ἰταλία. Ἀλλὰ καὶ οἱ ροὲς ἀπ’ τὴν Συρία ἔχουν μηδενισθεῖ σχεδόν, μὲ περισσότερους τοὺς ἐσωτερικοὺς Κούρδους μετανάστες.