Καὶ βουληθέντες μετὰ λόγου

Οἱ Ἀθηναῖοι ἦταν οἱ πρῶτοι μεταξὺ τῶν Ἑλλήνων ποὺ ἐγνώρισαν ἀπ’ τὴν θεὰ Δήμητρα τοὺς τρόπους καλλιεργείας τῆς γῆς καὶ ἀναπτύξεως τῶν τεχνῶν, ὅπως καὶ θέσπισαν νόμους ὀργανώσεως τῆς πολιτείας τους∙ ἀποτέλεσε τότε παράδειγμα γιὰ τὶς ἄλλες πόλεις, γράφει ὁ Ἰσοκράτης στὸν «Πανηγυρικό» του. «Δῆλον δ’ ἐκεῖθεν»∙ εἶναι φανερὸ ἀπὸ αὐτά. «Οἱ γὰρ ἐν ἀρχῇ περὶ τῶν φονικῶν ἐγκαλέσαντες, βουληθέντες μετὰ λόγου καὶ μὴ μετὰ βίας διαλύσασθαι τὰ πρὸς ἀλλήλους»∙ αὐτοὶ λοιπὸν ἀπ’ τὴν ἀρχὴ τῆς πολιτειακῆς τους ὀργανώσεως ἐπέβαλαν τὴν ἐπίλυση τῶν διαφορῶν μετὰ ἀπὸ φόνους μὲ συνεννόηση μεταξύ τους καὶ ὄχι μὲ τὴν προσφυγὴ στὴν βία. «Ἐν τοῖς νόμοις τοῖς ἡμετέροις τὰς κρίσεις ἐποιήσαντο περὶ αὐτῶν»∙ τοὺς δικούς μας νόμους χρησιμοποίησαν γιὰ τὴν ἐπίλυση τῶν δικῶν τους διαφορῶν. Ὁ Ἰσοκράτης ἰσχυρίζεται, καὶ γίνεται ἀποδεκτός, ὅτι ὅλες οἱ ἑλληνικὲς πολιτεῖες ὀργανώθηκαν μὲ πρότυπο τὴν ἀθηναϊκή.