Πρὸς τὸν πόλεμον ἐπαινεῖν

Ὁ Ἰσοκράτης ἔδωσε τὸν καλύτερο ὁρισμὸ γιὰ τὸν Ἕλληνα, «Ἕλληνας καλεῖσθαι τοὺς τῆς παιδεύσεως τῆς ἡμετέρας ἢ τοὺς κοινῆς φύσεως μετέχοντας»∙ ὁ πολιτισμός, ἡ παίδευσις χαρακτηρίζει τὸν Ἕλληνα, ὄχι ἡ καταγωγή του καὶ αὐτὸ προσδιορίσθηκε τὸν πέμπτο αἰῶνα μὲ τὴν ἄμεσο δημοκρατία. «Ἵνα δὲ μὴ δοκῶ περὶ τὰ μέρη διατρίβειν ὑπὲρ ὅλων τῶν πραγμάτων»∙ καὶ γιὰ νὰ μὴ φαίνομαι ὅτι ἐνδιατρίβω σὲ δευτερεύοντα ζητήματα ὑπὲρ ὅλων τῶν πραγμάτων. «Ὑποθέμενος μήδ’ ἐκ τούτων ἐγκωμιάζειν τὴν πόλιν ἀπορῶν τὰ πρὸς πόλεμον αὐτὴν ἐπαινεῖν»∙ ἐμφανιζόμενος ὄχι ἐξ αὐτῶν ἐγκωμιάζων τὴν πόλη καὶ ἀποφεύγοντας ἐπαινεῖν αὐτὴν γιὰ τὸν πόλεμο. «Ταῦτα μὲν εἰρήσθω μοι πρὸς τοὺς ἐπὶ τοιούτοις φιλοτιμουμένους»∙ αὐτὰ λοιπὸν θὰ πῶ ἐγὼ πρὸς ὅσους ἐνδιαφέρονται γιὰ αὐτὰ τὰ πράγματα. Εἶχε δώσει βαρύτητα στὸν τρόπο ζωῆς καὶ στὸ ἦθος τοῦ πολίτου, ὁπότε θεωροῦσε δευτερεύουσα ἀρετὴ τὴν ἀνάδειξή του στὸν πόλεμο.