Πολλὴν αὐτοῖς ἔχω συγνώμην

Τὶς ἡρωικὲς πράξεις τῶν Ἑλλήνων τῶν Μηδικῶν πολέμων οὐδεὶς ἐπέτυχε νὰ ἀποδώσει μὲ ἀκρίβεια στὴν ἀνωτερότητα καὶ ἀνυστεροβουλία τῆς αὐτοθυσίας τους, ὄχι μόνο τῶν ἡγετῶν τους, ἀλλὰ καὶ τῶν ἁπλῶν πολιτῶν∙ εἶναι σαφέστατος στὴν περιγραφή του ὁ Ἰσοκράτης, ἀλλὰ χωρὶς ἀντίκρυσμα στοὺς ὁμοεθνεῖς τῆς ἐποχῆς του. «Καὶ πολλὴν αὐτοῖς ἔχω συγνώμην»∙ καὶ ζητάω ταπεινὰ συγνώμην ἀπ’ αὐτούς. «Ὁμοίως γάρ ἐστι χαλεπὸν ἐπαινεῖν τοὺς ὑπερβεβληκότας τὰς τῶν ἄλλων ἀρετὰς ὥσπερ τοὺς μηδὲν ἀγαθὸν πεποιηκότας»∙ διότι ὁμοίως εἶναι δύσκολο νὰ ἐπαινεῖ κανεὶς ὅσους ἔχουν ὑπερβεῖ σὲ ἀρετὴ τοὺς ἄλλους, ὅπως ὅσοι δὲν ἔχουν κάνει τίποτε τὸ καλό. «Τοῖς μὲν γὰρ οὐχ ὕπεισι πράξεις, πρὸς δὲ τοὺς οὐκ εἰσὶν ἁρμόττοντες λόγοι»∙ διότι πρὸς τοὺς μέν, τοὺς ἀνδρείους, δὲν ὑπάρχουν πράξεις ποὺ νὰ ἔχουν αὐτοὶ ἐνδώσει, πρὸς δὲ τοὺς ἄλλους δὲν εὑρίσκονται εὔκολα λόγοι γιὰ περιγραφὴ τῆς πολιτικῆς ἀνυπαρξίας τους.